تلفظ نیت :
سؤال 183 : براى وضو و غسل و نماز تلفظ نیت لازم نیست ،آیا قصد
قربت همان نیت است ؟ اگر بگوید چهار رکعت نماز مى خوانم نماز باطل
است یا نه ؟
جواب : قصد قربت همان نیت است و چناچه بلفظ نیز نیت را جارى کند نماز باطل نمى شود .
سؤال 184 : اگر کسى قصد نمازى را نماید و به همان نیت وارد نماز شود ،اما در لفظ سهواً نام نماز دیگرى را ببرد ، آیا خللى در صحت نماز قصد شده حاصل مى شود ؟
جواب : اگر موقع نیت گفتن و تکبیرة الاحرام قصد جدى داشته خللى در صحت نماز حاصل نمى شود .
سؤال 185 : اگر شخصى نیت نماز را به زبان آورد نمازش چه حکمى دارد ؟
جواب : در روایات است که اگر بعد از اقامه تکلم نمود اقامه را اعاده نماید و على اى حال نماز صحیح است .
تغییر نیت :
سؤال 186 : آیا تغییر نیت از نماز واجب خودش به نماز نیابتى بعد از تکبیرة الاحرام صحیح است ؟
جواب : بعد از دخول در نماز تغییر نیت صحیح نیست .
شک در رکعات و استمرار نیت :
سؤال 187 : انسان باید از اول تا آخر نماز به نیت خود باقى باشد ، پس اگر در بین نماز به طورى غافل شود که اگر به او بگویند چه مى کنى نداند چه بگوید نماز او باطل است . آیا این ندانستن شامل شک در عدد رکعات مى شود یا خیر ؟
جواب : شامل شک در عدد رکعات نمى شود .
ریاء سهواً و نسیاناً :
سؤال 188 : حکم ریاء سهواً و نسیاناً در نماز چیست آیا مبطل است ؟
جواب : مبطل است و چنانچه در یک جزء ریا نمود و بعد متوجه شد و جزء را به قصد قربت تکرار نمود ، نماز صحیح است و زیادى جزء چون سهو و نسیان بوده مضر نیست و احوط سجده سهو است .
ریاء جهلاً :
سؤال 189 : اگر کسى با جهل به مسئله بطلان ، ریا کند ، آیا مبطل عمل است ؟
جواب : ریا مطلقا مبطل است .
انحراف از قبله :
سؤال 232 : انحراف ازقبله تا چه مقدار نماز را باطل نمى کند ؟
جواب : در حال سکونات نماز انحراف از قبله ما بین الیمین و الیسار مانعى ندارد .
خوردن
* وجود نبات در دهان :
سؤال 233 : اگر نمازگزار قبل از نماز نبات یا قند در دهان بگذارد و مشغول نماز شود ، نمازش چه حکمى دارد ؟
جواب : اگر با بودن نبات یا قند در دهان قرائت را صحیحاً ادا نماید نماز صحیح است .
کلام عمدى
* جواب سلام در نماز :
سؤال 234 : اگر کسى به نماز گزارى با لفظ غلط سلام کند ، آیا جواب این سلام بر نمازگزار واجب است یا نه ؟ در صورتى که جواب سلام را مثل خودش غلط بدهد نمازش چه حکمى دارد ؟
جواب : باید جواب را به طور صحیح بدهد و نماز صحیح است .
* جواب سلام غلط :
سؤال 235 : سلام غلط در نماز باید صحیح جواب داده شود یا اینکه سلام غلط جواب ندارد ؟
جواب : اگر سلام کننده قصد تحیت داشته باشد باید جواب صحیح بدهد و الاّ جواب ندهد .
* سلام دادن به ائمه (علیهم السلام) :
سؤال 236 : آیا سلام دادن بر پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) یا یکى از امامان (علیهم السلام) مثل السلام علیک یا رسول الله . . . قاطع نماز نیست ؟
جواب : قاطع است على الاظهر .
کارى که صورت نماز را به هم مى زند :
* حرکت اعضاء و بدن :
سؤال 237 : اگر هنگام گفتن ذکر اعضا و بدن نمازگزار حرکت کند مثلاً بین نماز دستش را براى اینکه لباسش رامرتب کند حرکت بدهد ، نمازش باطل است یاخیر ؟
جواب : حرکت دادن دست در حال ذکر مبطل نیست ، مگر آنکه از صورت نمازگزار خارج شود .
* حرکت دست و انگشتان :
سؤال 238 : آیا حرکت دست و انگشتان در نماز جایز است ؟
جواب : اگر فعل کثیر یا ماحى صلاة نباشد مانعى ندارد .
* حرکت پا :
سؤال 239 : آیا مأموم در هنگام قرائت امام مى تواند پاى خودش را از زمین بر دارد ؟ یا اینکه خودش را به جلو یا عقب بکشد ؟
جواب : اگر این عمل به مقدارى نباشد که فعل کثیر صدق بکند ، مانعى
ندارد .
پوشیدن طلا :
سؤال 240 : نماز خواندن مرد با زنجیر طلا در گردن چه حکمى دارد ؟
جواب : چون لبس صدق مى کند ، لذا هم حرام است هم نماز باطل است .
تکرار تکبیرة الاحرام :
سؤال 241 : اگر کسى « تکبیرة الاحرام » را که از ارکان نماز است گفته باشد و به جهت صوت دوبار بگوید آیا نمازش باطل است ولو اینکه صورت خود را برنگردانده باشد ؟
جواب : اگر عمداً تکبیرة الاحرام دوم را بگوید به عنوان احرام ، نماز باطل مى شود چه صورت ر ابرگرداند و چه برنگرداند .
ریــا :
سؤال 242 : حکم ریاء سهوا و نسیانا در نماز چیست آیا مبطل است ؟
جواب : مبطل است و چنانچه در یک جزء ریا نمود و بعد متوجه شد و جزء را به قصد قربت تکرار نمود ،نماز صحیح است و زیادى جزء چون سهو و نسیان بوده مضر نیست و احوط سجده سهو است .
سؤال 243 : اگر کسى با جهل به مسئله بطلان ، ریا کند ، آیا مبطل عمل است ؟
جواب : ریا مطلقا مبطل است .
لباس نمازگزار |
پوشش ناقص در نماز :
سؤال 160 : چنانچه مرد یا زنى مدتى با پوششى نماز خوانده است که بعداً مى فهمد آن مقدار پوشش کافى نبوده است ( به خاطر جهل به حکم ) تکلیفش چیست ؟
جواب : ظاهراً نمازهاى او باطل است ، چونکه مقصر است ، به مسئله 799 توضیح المسائل مراجعه شود .
پوشش زن در نماز :
سؤال 161 : آیا پوشش زن در نماز باید طورى باشد که هیچ طرف بدن او دیده نشود ؟
جواب : زن باید در موقع نماز تمام بدن حتى سر و موى خود را بپوشاند ، مگر صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دستها تا مچ و روى پاها تا مچ ، و از باب احتیاط باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پائین تر از مچ را بپوشاند .
پوشاندن مو و دست زن در بین نماز :
سؤال 162 : اگر زنى در بین نماز بفهمد که قسمتى از موها یا دستش بیش از اندازه مجاز بیرون است ، با پوشاندن آن نماز را تمام کند یا قطع کند و از اول بخواند ؟
جواب : بپوشاند ونماز را تمام کند .
تطهیر لباس با آب غصبى :
سؤال 163 : اگر شخصى با آب غصبى یا با پودر لباسشویى غصبى لباسهاى خود را بشوید و با آن لباس ها نماز بخواند نمازش چه حکمى دارد ؟
جواب : نمازش صحیح است و باید استغفار کند و از صاحب آب و پودر حلالیت بطلبد .
مقدار بخشیده شده از خون :
سؤال 164 : اگر خونى در بدن ویا لباس نمازگزار باشد و مقدار آن کمتر از یک درهم یا یک اشرفى باشد بخشیده مى شود ، لطفاً مقدار درهم یا اشرفى را بیان فرمائید .
جواب : تقریباً به اندازه پنج ریالى است .
خون حیواناتى که خون جهنده ندارند :
سؤال 165 : خون حیوانى که جهنده نیست و پاک است اگر روى لباس انسان باشد و از درهم بیشتر باشد آیا نماز خواندن با آن صحیح است ؟
جواب : چونکه پاک است هر چند از درهم بیشتر باشد ، نماز با آن جایز است .
خون تخم مرغ در لباس :
سؤال 166 : اگر در لباس نماز گزارى خون تخم مرغ بیشتر از یک درهم باشد نماز خواندن با آن جایز است یا خیر ؟
جواب : احوط استحبابى آنست که با آن نماز نخواند .
لباس پوست حیوانات :
سؤال 167 : نماز خواندن با لباسى که از پوست مار ، سوسمار یا نهنگ است جایز است یا خیر ؟
جواب : نماز با آنها جایز نیست .
نماز جمعه |
لزوم شرکت در نماز جمعه :
سؤال 375 : شرکت نکردن در نماز جمعه چه حکمى دارد ؟
جواب : اگر شرائط نماز جمعه در زمان غیبت جمع شود بهتر آنست که شرکت کند لکن احتیاطاً ایضاً چهار رکعتى هم بخواند ، بله اگر جمیع شرائط حتى منصوب بودن از جانب امام هم جمع شود واجب مى شود .
وقت نماز جمعه :
سؤال 376 : لطفا حکم وقت نماز جمعه را بیان فرمائید ؟
جواب : وقت نماز جمعه از اول ظهر است تا هر مقدارى که از وقت را فرا گیرد .
فاصله بین محل دو نماز جمعه :
سؤال 377 : فاصله بین دو نماز جمعه که یک فرسخ است آیا به خط مستقیم هوایى حساب مى شود یا به خط زمینى ؟
جواب : خط مستقیم هوایى اعتبارى ندارد ولى اگر دو راه هست و از هر دو رفت و آمد مى شود راه نزدیکتر منظور مى باشد .
سؤال 378 : در یک شهر دو نماز جمعه برگزار مى شود ، یکى از قدیم الایام بوده و دیگرى جدیداً شروع شده و فاصله این دو تقریباً دو کیلومتر مى باشد . تکلیف چیست ؟
جواب : فاصله بین اقامه جمعتین به اقل از مقدار شرعى صحیح نیست و لذا در صورت انعقاد هر دو چنانچه مقارناً منعقد شود هر دو باطل است و در غیر تقارن نماز سابق صحیح است و متأخر باطل است .
کفایت نماز جمعه از ظهر :
سؤال 379 : بنابر نظر بعضى علما نماز جمعه مجزى از نماز ظهر است . نظر حضرتعالى در این مورد چیست ؟
جواب : احوط آنست که نماز ظهر را هم بخواند .
سؤال 380 : شخصى مقلد مرجعى است که جمعه را کافى از ظهر مى داند در نماز جمعه ندانسته نماز ظهر را به نماز جمعه اقتدا کرد بعد در پایان نماز جمعه نماز را کامل کرد . آیا این نماز صحیح است ؟
جواب : صحیح است على الاظهر .
سؤال 381 : آیا اقتدا کردن درنماز جمعه به امامى که ظهر را نمى خواند براى مقلدین کسى که جمعه را کافى نمى داند جایز است ؟
جواب : اقتدا نمودن جایز است و بعداً نماز ظهر را احتیاطا اعاده نماید .
نرسیدن به خطبه :
سؤال 382 : اگر شخصى به خطبه هاى نماز جمعه نرسید مى تواند نماز را مانند بقیه بخواند ؟
جواب : اشکالى ندارد .
سؤال 383 : اگر کسى به خطبه هاى نماز جمعه نرسد ، آیا نماز او اشکال پیدا مى کند ؟
جواب : اشکال پیدا نمى کند بنابر مشهور ، لکن احتیاطاً اعاده ظهر ترک نشود حتى در صورت درک خطبه ها .
فهمیدن معناى خطبه :
سؤال 384 : اگر شخصى خطبه هاى نماز جمعه را متوجه نشود مثل اینکه سخنران فارسى صحبت کند و شنونده عرب زبان باشد ، نماز جمعه این شخص چه حکمى دارد ؟
جواب : نفهمیدن معناى خطبه ضررى به نماز جمعه ندارد .
کسى که فتواى مرجع خود را نمى داند :
سؤال 385 : اگر مقلدى که فتواى مرجع خود را درباره ظهر و جمعه نمى داند نماز جمعه و نماز ظهر را بقصد قربت بخواند نمازش صحیح است یا خیر ؟
جواب : صحیح است .
پیرزن بود ،حافظه اش یاری نمیکرد.
به زور این یه جمله رو حفظ کرده بود:"4رکعت نماز ظهر می‌خوانم ،بر من واجب ،قربه الی الله"
خیال می کرد باید نیت نماز رو به زبون بگه.
جوون بودم و جای نوه اش حساب می‌شدم.
بهش گفتم:همین که بدونید چه نمازی می‌خونید کافیه.
بی چون و چرا قبول کرد.بهش که برنخورد هیچ، حسابی هم تحویلم گرفت.
مثل اینکه کلی راحت شده بود!!!
توضیح المسایل امام خمینی (ره) مساله 947